تغییرات مادّه یا فیزیکی هستند و یا شیمیایی.در تغییرات فیزیکی،جنس مادّه عوض نمی شود و مادّه ی جدید ،قابل برگشت به حالت اوّل است.
مخلوط کردن مواد ،یک تغییر فیزیکی است.در یک مخلوط ،هر مادّه تمام خاصیت های خود از قبیل رنگ ،بو و مزه را حفظ می کند.بسیاری از خوراکی ها به صورت مخلوط مصرف می شوند.
مخلوط ها ممکن است همگن یا ناهمگن باشند.در صورتی که مخلوط به راحتی از هم جدا شود به آن مخلوط نا همگن یا غیر یکنواخت می گویند،مانند آجیل،و در صورتی که به راحتی از هم جدا نشود به آن مخلوط همگن یا یکنواخت می گویند.مخلوط همگن همان محلول است،مانند:آب نمک ،در این محلول آب حلّال و نمک حل شونده است.یکی از راه هایی که می توان فهمید مخلوط محلول است یا نه این است که آن را بی حرکت در جایی قرار دهیم اگر ته نشین شد نا همگن و اگر ته نشین نشد همگن یا محلول می باشد.
در تغییرات شیمیایی جنس مادّه عوض می شود و مادّه ی جدید ،قابل برگشت به حالت اوّل نیست ،مانند؛سوزاندن یا تجزیه و ترکیب مواد که باعث عوض شدن خاصیت مواد می گردد.از این موارد می توان به سوختن قند ،پختن غذا و زنگ زدن آهن اشاره کرد. رنگ زدن مانع زنگ زدن سطوح فلزی می شود.
ترکیب هر مادّه با اکسیژن را سوختن می گویند.به همین علّت است که اگر از رسیدن هوا به چیزی که در حال سوختن است جلوگیری شود آن جسم خاموش می گردد.
خواصّ شیمیایی،کیفیت یا صفات ویژه ای هستند که به نحوه ی عمل یک مادّه با مواد دیگر مربوط می شود.
بیشتر بدانیم:
دوده ،یک مخلوط معلّق جامد در گاز است چون ؛خاکسترهای موجود در دوده جامدند و بقیه مواد موجود در آن به صورت گاز می باشند. می گیرد.
وقتی دو ماده با یکدیگر یک محلول را تشکیل می دهند ،مولکول های یکی از آن دو ماده در میان مولکول های ماده ی دیگر به طور یکنواخت و طبیعی قرارمی گیرد.تنهاراه جدا کردن جسم حل شده از محلول ،حرارت دادن آن است.
مایع در اثر سرما تبدیل به جامد می شود که به این عمل \" انجماد\" می گویند.حجم آب در اثر انجماد بیشتر می شود.
تبدیل گاز به جامد را \"چگالش \"می گویند. در ایجاد برفک درون یخچال،بخار آب موجود در یخچال مستقیماً به یخ تبدیل شده است که این عمل را \"چگالش\" میگویند.
تبدیل جامد به مایع را \"ذوب\"،تبدیل جامد به گاز را \"تصعید \"،تبدیل گاز به مایع را \"میعان\" و تبدیل مایع به گاز را \"تبخیر\" می نامند.
آب در طبیعت به هر سه حالت جامد ،مایع و گاز وجود دارد.
برای تعیین نوع و تعداد اتم های تشکیل دهنده ی یک ماده باید آن ماده را تجزیه کرد.
اگر ربایش مولکولی نبود،همه ی مواد به صورت گاز در می آمدند.
در تولید نان مراحلی که تغییر شیمیایی اتفاق می افتد ،تبدیل آرد به خمیربه عمل آمده و پختن آن است.درست کردن نان یک تغییر شیمیایی غیر قابل برگشت است.
در سوختن شمع ،در یک زمان هم تغییر فیزیکی اتّفاق می افتد و هم تغییر شیمیایی.
پرسش ها:
1.با ریختن کدام یک از مواد زیر در آب سرد و سپس صاف کردن آن ،آب خالص تری به دست می آید؟
الف)جوش شیرین ب)سرکه ج)نمک د)نشاسته
2.چرا پل های فلزی یا ستون های آهنی ساختمان را رنگ زنند؟
الف)فقط برای زیباتر شدن ب)برای این که زنگ نزند
ج)برای محکم تر شدن ستون ها د)برای راحت تر حرکت کردن مردم
3.در یک ظرف تعداد مولکول های هیدروژن با تعداد مولکول های اکسیژن برابر است.پس از ترکیب شدن و تشکیل آب .............. .
الف)مقداری اکسیژن باقی می ماند. ب)مقداری هیدروژن باقی می ماند.
ج)از هیچ کدام چیزی باقی نمی ماند. د)از هر دو در ظرف باقی می ماند.
4.کدام یک از مواد زیر در گرما مایع می شود ولی در دمای معمولی ،بدون مایع شدن به بخار تبدیل می شود؟
الف)یخ ب)چربی ج)نشاسته د)نفتالین
5.در تبدیل بخار به آب و آب به یخ کدام یک مورد نیاز است؟
الف)سرما-سرما ب)گرما-سرما ج)گرما-گرما د)سرما-گرما
6.راننده ای در هوای خیلی سردو خشک رانندگی می کند.او قطرات آب را به کدام یک از اشکال زیر می بیند؟
الف)خارج از اتومبیل و روی شیشه ب)نه خارج ونه داخل شیشه ج)داخل اتومبیل روی شیشه د)هم داخل وهم خارج شیشه
7.از سوختن یک جسم ،دی اکسید کربن و آب ،تولید شده.در مولکول این جسم کدام عنصر به کار نرفته است؟
الف)هیدروژن ب)اکسیژن ج)کربن د)نیتروژن
8.کدام یک از مواد زیر ،هم مخلوط است و هم مخلوط؟
الف)روغن زیتون و آب ب)آرد برنج وآب ج)شکر و آب د)پودر گچ و آب
9.کدام یک از مواد زیر را اگر با زغال مخلوط و گرم کنیم ،زغال شروع به سوختن می کند؟
الف)جیوه ب)ئیدروژن ج)اکسید جیوه د)جوش شیرین
ساختمان مواد