تاریخچه ی زمین

سنگ هایی را که بر اثر ته نشین شدن مواد درون آب در ته دریاها و روی هم قرار گرفتن این مواد و سخت شدن تدریجی آن ها ایجاد می شوند ،سنگ های رسوبی می گویند.مانند؛ریگ، شن ،سنگ های آهکی و سنگ های رسوبی کوه های البرز و زاگرس.

سنگ های رسوبی اطّلاعات زیادی در مورد آب و هوای گذشته ی زمین ،موجودات زنده در آن زمان ،محل دریاها و خشکی ها و موارد دیگر به ما می دهند.

سنگ هایی را که بر اثر سرد شدن مواد مذاب بالا آمده و از اعماق زمین ایجاد می شوند،سنگ های آذرین می نامند.سنگ های آذرین از بلورهای ریز و درشت ساخته شده اند.مانند؛سنگ های آذرین کوه های دماوند و الوند.سنگ پا هم از نوع سنگ های آذرین است.

سنگ های رسوبی یا آذرینی را که بر اثر گرما و فشار زیاد اعماق زمین پخته شده و سخت و محکم شده اند،سنگ های دگرگون شده می گویند.مانند؛ سنگ مرمر . سنگ های دگرگون شده از سنگ های دیگر محکم ترند.

 همه ی سنگ ها از یک یا چند کانی به وجود می آیند.سنگ ها و کانی ها در ساختمان سازی ،صنعت و پزشکی کاربرد دارند.

آثاری راکه از جانداران بسیار قدیمی بر سنگ ها باقی مانده است فسیل یا سنگواره می گویند.

فسیل ها به شناسایی تاریخچه ی زمین کمک می کنند.بیش تر فسیل ها در سنگ های رسوبی و داخل دریاها به وجود آمده و به همین علّت نیز از تجزیه شدن در امان نمانده اند. قدیمی ترین سنگواره ها مربوط به جانوران صدف دار است.

تشکیل فسیل ها به محل دفن شدن جانداران بستگی دارد.اکثر فسیل های موجود متعلّق به جاندارانی است که نسلشان منقرض شده است.

زمین در ابتدا تنها یک خشکی و یک اقیانوس داشته است که رفته رفته از هم جدا شده و خشکی های امروزی به وجود آمده است.

اگر خشکی ها را کنار هم قرار دهیم، می بینیم که در قسمت بریدگی ها می توانند به هم وصل شوند.

بیش تر بدانیم؛

 ترکیبات شیمیایی سنگ های رسوبی ،آذرین و سنگ هایی که در اعماق زمین وجود دارند زیر فشارهای جانبی و فوقانی دراز مدّت و دمای بالا تغییر می کنند که سنگ های دگرگون شده حاصل این تغییرات اند.

یک لایه ی رسوبی ضخیم نشان دهنده ی آن است که در آن سال باران بیش تری باریده است زیرا هرچه باران بیش تری ببارد،رسوبات بیش تری از رودها به دریاها می ریزد و در نتیجه لایه ی رسوبی ضخیم تری ایجاد می شود.

سنگ های رسوبی به این علّت که از ته نشین شدن مواد در مراحل مختلف ایجاد می شوند لایه لایه اند.جنس و رنگ هر لایه با لایه های دیگر ممکن است متفاوت باشد. لایه های سنگ های رسوبی ممکن است بر اثر گسل جابه جا شوند.

سنگ های آذرین از بلورهای ریز و درشت تشکیل شده اند.  

مواد درون زمین به دو دسته ی مواد آلی و کانی تقسیم می شوند.

كاني ها عناصر يا تركيباتی هستند كه در زمين يافت مي‌‌شوند و از معدن استخراج می شوند.

بعضی از کانی هایی که از زمین به دست می آیند به طور مستقیم قابل استفاده اند.مانند؛بلور نمک.بعضی از کانی هایی که از زمین به دست می آیند نیازمند مراحل ویژه ای برای خالص سازی و پرداخت هستند.مانند؛فلزات.

مواد آلی غیر معدنی هستند و از بدن موجودات دیگر به وجود می آیند.برخی از مواد آلی را می توان در آزمایشگاه تهیه کرد.

زغال سنگ و نفت از مواد آلی موجود در زمین هستند . بنزین هم از مشتقّات نفت است.

 گیاهان و درختانی که سالیان سال در بین لایه های خاک مانده اند ،ایجاد زغال سنگ می کنند.زغال سنگ در میان سنگ های رسوبی یافت می شود.

بیش تر سنگ های رسوبی در دریاها به وجود می آیند.در دریاها لایه های رسوبی بهتر ایجاد می شوند و منابع نفتی ،بین این لایه های به جا مانده از بقایای گیاهان و جانوران به وجود می آیند.

دانشمندان از روی آثار به دست آمده از سنگواره ها عمر زمین را 4500 میلیون سال تخمین زده اند.

هر سنگواره با توجّه به آب و هوای منطقه و موجودات آن به وجود می آید.مثلاً درخت خرما مخصوص مناطق گرم و خشک است و ماهی برای دریاست.پس اگر فسیل یک ماهی را پیدا کردید ،می توانید حدس بزنید که زمانی در آن منطقه دریایی وجود داشته است.

از کرم خاکی و حشرات فسیل ایجاد نمی شود.چون این موجودات دارای اسکلت نیستند.

زندگی در خشکی با پیدایش گیاهان آغاز شد.

وقتی خزندگانی مانند دایناسورها از بین رفتند،پستانداران فراوان شدند.

پرسش ها

1.کدام یک از موارد زیر جزء سنگ های دگرگون است؟

الف)سنگ های رسوبی      ب)سنگ های آذرین     ج)سنگ مرمر   د)همه ی موارد

2.کدام یک از موارد زیر لایه لایه اند؟

الف)خاک رس     ب)سنگ های قدیمی     ج)سنگ های رسوبی    د)سنگ های آذرین

3.زغال سنگ در میان چه سنگ هایی یافت می شود؟

الف)رسوبی          ب)آذرین             ج)دگرگونی                  د)آتشفشان

4.کدام یک از محصولات زیر از نفت به دست می آید؟

الف)بنزین           ب)عطر              ج)نفتالین                     د)آسپرین

5.منشاء انرژی زغال سنگ چیست؟

الف)درختان و گیاهان سبز            ب)نور خورشید

 ج)جانوران                            د)فشار لایه های زمین

6.وجود منابع نفت در کشور ما گویای این نکته است که ایران در دوران پیشین به شکل

.............. بوده است.

الف)جنگل های وسیع                ب)مناطق باتلاقی             

ج)دریاها                               د)زمین های خشک

7.کدام یک از سنگواره ها در مناطق گرم و خشک به وجود می آید؟

الف)ماهی      ب)حشره      ج)درخت خرما        د)صدف دو کفه ای

8.کدام سنگ محکم تر است؟

الف)آذرین درونی     ب)آذرین بیرونی     ج)رسوبی      د)دگرگونی

9.دانشمندان با مطالعه ی کدام یک از عوامل زیر ،درباره ی آب و هوای گذشته ی زمین

 اطلاعات پیدا می کنند؟

الف)سنگ های آذرین    ب)گیاهان    ج)سنگ های رسوبی    د)سنگ های دگرگون

10.در تشکیل کدام یک از سنگ ها گرما و فشار تأثیر دارد؟

الف)ماسه سنگ          ب)گرانیت             ج)سنگ پا                 د)مرمر